STRABON
STRABON(MÖ 64 - MS 24)
Antik Dünya hakkında ilk coğrafya eserini yazan Strabon, (MÖ 64 - MS 24), Amasya'da doğmuş, Roma döneminde yaşamış Yunanlı bir tarihçi, coğrafyacı ve filozoftur. Devrinin en önemli eğitim merkezlerinden biri olan Nysa'da (Sultanhisar, Aydın) iyi bir eğitim almış olan Strabon eğitimini devam ettirmek için daha sonra Roma’ya kadar gidecektir
.
.
Yaşadığı dönemde yapılan göçler ve hangi milletlerin nerelere yerleştiğine dair verdiği bilgiler ile önem kazanmış bir seyyahtır. Bugünkü Amasya ili sınırları içinde dünyaya gelmiş olan gezgin Dünyanın ilk Coğrafyacısı olarak kabul edilmektedir.
MÖ 44’te öğrenim için Roma’ya gitmiş, Başlangıçta Aristotelesçi görüşleri savunduysa da, sonraları Augustus’un öğretmenlerinden olan Athenodoros’un etkisinde kalarak Stoa okulunun görüşlerini benimsemiş ve MÖ 31’e değin Roma’da kalmıştır. MÖ 29’da Yunanistan’ı, gezmiş MÖ 28’de Mısır’a gitmiş, Roma İmparatorluğu'nun büyük bir bölümünü dolaşmıştır. [1] Mısır da kaldığı yıllarda Nil boyunca gezmiş, Roma’ya gittiğinde Sardunya'yı da dolaşmış, kuzeyde Karadeniz'den güneyde Etiyopya'nın sınırlarına kadar seyahat ettiği de söylenen[2] Starabon tüm bu gezilerinden elde ettiği bilgileri Coğrafya adlı eserinde yazmıştır.
Bu gezintileri sonucunda tarih, coğrafya, felsefe konularında çalışmış, bilgi toplamış ve eserlerini yazmıştır. Gezilerinden sonra Amasya'ya dönmüş ve ve hayatının geri kalan 26 / 27 yıllık kısmını "benim memleketim" dediği Amasya'da geçirmiş, M. S.26 yılında Amasya’da ölmüştür.
Tarih Cografya ve gezileri ile ilgili yazdıkları eser saysının 43 kitaba kadar ulaştığı söylenen Starabon’un eserinden günümüze ulaşan eserinden geriye çok küçük bölümler kalmıştır. Historika Hypomnemata (Tarihi Hatıralar) adlı, 43 ciltten oluşan eserinden geriye; Polybios tarihinin bir devamı, Korinthos ve Kartaca’nın (MÖ 146) yıkılışından Sezar’ın ölümü ve Aktium Savaşına dek süren dönemi kapsayan 19 parçası günümüze kadar ulaşmıştır.
En ünlü eseri o dönemin bilgilerine göre anlatılan dünya coğrafyasını anlattığı "Coğrafya" adlı eseridir. 17 ciltten oluşan (Coğrafya) adlı yapıtının büyük bölümü günümüze kadar gelmiştir. Strabon’un coğrafyası tarihi olayları da içermekle birlikte insanların, kavimlerin ve imparatorlukların fizik dünya ile olan ilişkilerini de belirten kapsamlı bir eserdir. Strabon, Dünya'da sadece bir tek okyanus bulunduğunu ve sürekli batıya doğru gidildiğinde, Hindistan'a varılabileceğini belirtmiş olması gibi ilginç tespitler de yapabilmiştir. Bu eserinde İspanya, İngiltere, İtalya, Yunanistan, Karadeniz, Hazar Denizi, Anadolu, Mezopotamya, Suriye, Arabistan, Mısır, İran ve Hindistan'a ilişkin bilgiler vermiştir. [5] Strabon, suyun erozyon gücünden, kimi yeryüzü şekillerinin nasıl oluştuğundan, yanardağların, rüzgârın ve rüzgârların oluşumu ve yönlerinden haberdardır. Ortaçağ İslâm Dünyası'ndaki tasviri ve tarihi coğrafya araştırmaları, Strabon'un bu yapıtından büyük ölçüde etkilenmiştir.
Satrabon’un Coğrafya adlı eserinin Anadolu coğrafyasını kapsayan ciltleri Prof. Dr. Adnan Pekman[6] tarafından dilimize çevrilerek Arkeoloji ve Sanat Yayınları tarafından günümüz türkçesi ile basılmıştır.[7] Türkçeye çevrilen kısımları Strabon´un M.Ö. 7 yılında, kimilerine göreyse M.S. 18-19 yılları arasında yazdığı 17 kitaplık "Geographika"nın yurdumuzun tarihi coğrafyasıyla ilgili XII, XIII ve XIV. kitaplarını içermektedir. [8]
Dünyanın ilk coğrafyacısı olarak da bilinen Strabon'un bu ünlü eseri birçok dile çevrilmiştir.[9]
Strabon'un yazdığı eser sadece bir coğrafya kitabı olmayıp, aynı zamanda miladın başlarındaki eski çağ dünyası hakkında bilgi veren bir ansiklopedi, bir tarihi coğrafya veya coğrafyanın felsefesidir.
 |
Strabon'a göre dünya haritası |
Kaynakça
1.)Kenthaber Kültür Kurulu Yayın Tarihi : 20 Ocak 2004 Salı Güncelleme :30 Ağustos 2004 Pazartesi 16:27
3.)http://www.kalburda.com/f630/istanbulun-semtleri-kadikoy-48953/
Yorumlar
Yorum Gönder